SCHENGEN 101:
Schengen Vizesi Nedir, Nasıl Alınır?

Almanya’da Berlin Duvarı’nı görmek, İtalya’da Napoliten bir pizza yemek, Norveç’te kuzey ışıklarını seyretmek… Avrupa’da görülecek yer, denenecek yeni lezzet çok. Yani doğal olarak herkesin var bir hayali. Peki, pasaportunuz hazır, uçak biletlerini aldınız, otel rezervasyonunu yaptınız, seyahatiniz için maddi kaynakları da ayırdınız, şimdi sıra geldi Schengen vizesine. Schengen vizesi nedir, nasıl alınır, Schengen vize ücretleri nedir, gerekli evraklar nelerdir, kolay vize veren ülkeler var mıdır varsa hangileridir, Avrupa ülkelerinden daha uzun süreli vize almak için ne yapmalıdır gibi Schengen vizesiyle ilgili en temel soruları cevapladığımız “Schengen 101” yazımıza hoş geldiniz.

Öncelikle şu bilginin altını çizmek lazım; vize başvurusunda bulunurken ne kadar doğru bilgi ve eksiksiz belge sunarsanız başvurunuzun olumlu yanıtlanma olasılığı o kadar artıyor. Tabii bir de özellikle pandemi sonrası dönemde tüm dünyada artışa geçen vize taleplerinin reddedilmesi konusu var. Maalesef Türkiye’den çıkan talepler bu retlerin başını çekiyor, vize reddi Türkiye’de 2015’ten bu yana 5 kat artış göstermiş durumda. Yani 2015 yılında her 25 kişiden 1’i vize başvurusuna ret cevabı alırken bugün bu rakam her 5 kişiden 1’e çıkmış. Eğer ilk kez yurt dışına çıkacaksanız, Schengen vizesine ilk kez başvuracaksanız ya da daha uzun süreli vize almak istiyorsanız deneyimle sabit bazı taktikler paylaştığımız “Uzun süreli Schengen vizesi nasıl alınır?” yazımıza da mutlaka göz atın.

Uzun lafın kısası, her şeyi doğru yaptıktan sonra dahi karşılaşılabilen ret ile ilgili yapılabilecek tek şey bu karara itiraz etmek olur. Bu yazımızda konsoloslukların vize reddi kararlarına itiraz süreçlerinden de bahsedeceğiz.

Hazırsanız ilk sorudan başlayalım.

Schengen Vizesi nedir?

Kısaca özetleyecek olursak; Schengen bölgesine üye ülkelere seyahat ederken ihtiyacınız olan bir vize türüdür. Bu vizeye sahip kişiler bölge içindeki ülkelere pasaport ve sınır kontrolü olmaksızın seyahat etme özgürlüğüne sahiptir. Schengen bölgesi nedir diye soracak olursanız, Lüksemburg’un Schengen kasabasında 1985 yılında imzalanan Schengen Antlaşması’nı uygulayan 26 Avrupa ülkesinin topraklarını kapsar.

Hangi ülkeler Schengen Vizesi verebilir?

Schengen bölgesinde bulunan, Avrupa Birliği’ne üye olan ve vize verme yetkisi olan ülkeler şöyle:

Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, Yunanistan.

AB’ye üye olmayan ama Schengen bölgesine dahil olan İsviçre, İzlanda, Norveç ve Lichtenstein da Schengen vizesi verme yetkisine sahiptir.

Hangi ülkelerin Schengen vizesi verme yetkisi yok?

Avrupa Birliği’ne tam üyeliği henüz gerçekleşmemiş olan bazı ülkelerin ise vize verme yetkisi yok ancak bu ülkelere Türkiye pasaportuyla giriş yapabilmek için Schengen veya ülkelerin kendi turistik vizesine sahip olmanız gerekiyor. O ülkeler de şunlar: Bulgaristan, Romanya, Güney Kıbrıs, Vatikan, San Marino, Monako.

Kaç çeşit Schengen vizesi mevcut?

3 çeşit Schengen vizesi var ancak biz bu yazıda klasik turist vizesinin detaylarına inip diğer iki vize türünü özetleyerek geçeceğiz.

D tipi (oturma izinli): Bu vize 90 günden uzun süreli kalacağınız durumlar için geçerli. Erasmus, değişim programları, çalışma, kalıcı oturum gibi durumlar mevzu bahis ise bu vize tipi için başvuru yapmanız gerekiyor. Burada çok önemli bir detayı da vermeden geçmeyelim. Bu vize türü sadece vizeyi aldığınız ülke için geçerli olur. Yani şöyle; diyelim ki Hollanda’ya giden bir Erasmus öğrencisisiniz ve Hollanda’dan 6 aylık D tipi Schengen vizesi aldınız. Bu 6 aylık süreçte farklı ülke seyahatleriniz de olacak. İşte o zaman Hollanda dışında diğer ülkelerde geçireceğiniz süre 180 günün 90 günü olarak geçerli. Yani Hollanda’dan D tipi vize aldım ama benim Fransa’da kalasım geldi diye bir şey diyorsanız bu sürenin 90 günü aşmamasına dikkat etmelisiniz.

A tipi (transit): Eğer Schengen bölgesi dışında bir ülkeye uçacaksanız ama uçuşunuz bölge içindeki bir ülkeden aktarmalı ise bu tip vizeye başvurmanız gerekiyor. Yani diyelim ki varış noktanız ABD, ancak uçuşunuz Berlin aktarmalı. İşte o noktada devreye A tipi transit vize türü giriyor. Bu durumda tercihen Almanya konsolosluğundan alınmış bir Almanya transit Schengen’inizin olması gerekiyor. Tabii hali hazırda geçerli bir turistik Schengen vizeniz varsa bu vizeye ihtiyacınızın olmadığını da belirtelim.

C tipi (klasik turist vizesi): Turistik amaçla Schengen ülkelerinden birine gidecekseniz sahip olmanız gereken vize tipi işte budur. Peki bu vizeye sahip olabilmek için gerekli evraklar nelerdir? Nasıl başvuru yapılır? Ne kadar harç ödenir? Tüm bu soruların cevaplarına geçelim.

Turistik Schengen vizesi kendi içinde kaça ayrılır?

Tek Giriş: Aldığınız vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine 1 kez girebilirsiniz. Ancak giriş yaptıktan sonra bölge sınırlarından çıkmadan dilediğiniz ülkeye vize süreniz yettiği kadar seyahat edebilirsiniz. Ancak bölgeden çıkıp Türkiye’ye döndükten sonra Schengen vizenizin süresi bitmemiş olsa dahi bir daha mevcut vizeniz ile çıkış yapamazsınız.

Çift Giriş: Aldığınız vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine 2 kez girebilirsiniz.

Çoklu Giriş: Aldığınız vizenin geçerlilik süresi boyunca Schengen bölgesine sınırsız sayıda giriş çıkış yapabilirsiniz.

Schengen vizesine başvuru için gerekli evraklar nelerdir?

Vize başvurusu için öncelikle eksiksiz bir şekilde evraklarımızı hazırlayarak işe koyulalım. Ülkeden ülkeye değişkenlik gösterse de istenen evraklar hemen hemen benzer. Peki, nedir bu belgeler?

➤ Pasaport: Talep edilen vizenin bitiş tarihinden en az 3 ay sonrasına kadar geçerli bir pasaport. En az 2 sayfası boş ve sağlam durumda olmalı, içindeki bilgileri okunaklı olmalı. Eski pasaportlarınızı da ekleyebilirsiniz.

➤ Başvuru formu: Eksiksiz ve doğru bilgilerle doldurulmuş başvuru formu. Her ülkenin başvuru formu değişiyor, bu sebeple gideceğiniz ülkenin başvuru formunu doldurmanız gerekiyor. Aracı şirketler bu konuda yardımcı olacaktır.

➤ Fotoğraf: Schengen vizesi fotoğraf ölçüleri ile uyumlu bir adet yakın zamanda (son 6 ay) çekilmiş biyometrik fotoğraf.

➤ Uçak bileti: Mümkünse satın alınmış uçak bileti, mümkün değil ise uçak bileti rezervasyonu.

➤ Otel rezervasyonu: Kalacağınız yeri belgeleyeceğiniz otel rezervasyon bilgileri başvuru sahibinin isim ve soy ismini içermeli ve tüm seyahat tarihini kapsayacak şekilde olmalı.

➤ Seyahat sağlık sigortası: Bu kısım biraz detaylı ve önemli. Şöyle ki; en az 30.000 Euro teminatlı ve tüm Schengen ülkelerinde geçerli bir seyahat sağlık sigortası poliçeniz olmalı. Aslı ıslak kaşe ve imzalı fotokopisi ile ibraz edilmeli. Seyahat sağlık sigortası her durumu ve seyahat sürenizi karşılayacak şekilde olmalı. Örneğin, diyelim ki 5 – 14 Mart tarihleri arasında Paris’e seyahat edeceksiniz. Seyahat sağlık sigortanızı 4 – 15 Mart tarihlerini kapsayacak şekilde yaptırmalısınız. Sağlık sigortası poliçenizi vize reddedilirse iptal edebilirsiniz.

➤ Banka hesabı bilgileri: Son 3 aya ait şahsi banka hesap cüzdanı veya dökümü. Banka hesap dökümünün, başvuru tarihinden önceki son 15 gün içinde düzenlenmiş olması gerekiyor. Burada tabii ki seyahatinizde kullanacağınız kadar, hatta mümkünse daha fazla miktarda parayı banka hesabınızda göstermeniz gerekiyor.➤ 

➤ İkametgah belgesi: E-devletten kolayca ulaşabilirsiniz.

➤ TC kimlik kartı ve pasaport fotokopisi

➤ Vize harcı: Bunu başvuru yapacağınız ülkenin danışmanlık ofisinden başvuru yapacağınız gün ödeyebilirsiniz. TC vatandaşları için geçerli 2023 yılı vize ücretleri şöyle:
0-6 yaş: Ücretsiz
6-12 yaş: 40 Euro
12+ yaş: 80 Euro

➤ Ek gelir belgeleri: Tapu, araç ruhsatı, kira gelirleri, ek hesap dökümleri vb. gelirleri göstermek artı puan olarak hanenize yazılabilir.

Buraya kadar standart herkesten istenen belgeleri listeledik. Bunlara ek olarak çalışıyor iseniz iş yerinizden almanız gereken belgeleri de hemen aşağı iliştiriyoruz. Genelde muhasebe departmanları bu konuda deneyimlidir ancak siz de mutlaka aldığınız belgelerin kontrolünü yapın.

➤ Çalışma izin belgesi: Şirketinizden alacağınız çalışma ve izin belgesi yaptığınız işe dair açıklama içermeli, seyahat tarih aralığı belirtilmiş olmalı, ıslak imza ve kaşeli olarak ibraz edilmeli. 

➤ SGK hizmet dökümü: SGK veya e-devlet üzerinden temin edebileceğiniz bu evrak detaylı olarak tüm sigorta geçmişinizi belirtmeli. Müracaatçı emekli ve halen çalışmakta ise SGK destek primi ödemelerini de ek olarak ibraz etmeli, sunulan tüm SGK evraklarında okunaklı QR barkodu olmalı.

➤ SGK işe giriş bildirgesi: Şirketinizden temin edeceğiniz işe giriş bildirgenizin fotokopisi okunaklı ve barkodlu şekilde sunulmalı.

➤ Maaş bordroları: Son 3 aya ait kaşeli ve imzalı maaş bordroları ibraz edilmeli.

➤ İş sözleşmesi: SGK’lı çalışan değilseniz çalıştığınız firma ile aranızdaki iş akdini kanıtlayan noter onaylı iş sözleşmenizi sunmalısınız.

İş sahibi veya ortaklarından istenilen ek belgeler neler?

➤ Şirketin bağlı bulunduğu ticaret odasından alınacak faaliyet belgesi.
➤ Güncel ticaret sicil gazetesinin kopyası.
➤ Şirketin vergi levhası kopyası.
➤ Kişi çiftçi ise, bağlı olduğu Ziraat Odası Kurumu’ndan Çiftçi Belgesi, kişi Avukat-Doktor-Eczacı-Diş Hekimi-Mühendis ise mesleğiyle ilgili oda kaydı ya da Meslek Kimlik Kartı fotokopisi.

Peki çocuklar için istenen belgeler neler?

➤ Nüfus kayıt örneği: Başvuru formunun her iki ebeveyn tarafından imzalanması gerekli.
➤ Schengen vize başvuru formu: Her iki ebeveyn tarafından imzalanmalı. 
➤ Çocuğun velayetinin sadece bir ebeveynde olduğu durumlarda aile mahkemesi emri iliştirilmeli.
➤ Her iki ebeveynin kimlik belgelerinin/pasaportlarının onaylı kopyaları.
Çocuk tek başına seyahat edecekse her iki ebeveyn veya veli tarafından imzalı noter onaylı ebeveyn izni.

Eğer arkadaş veya akraba ziyareti için gidiyor ve davet usulü ile vize alacaksanız da aşağıdaki belgeler isteniyor. Buradaki önemli husus, bu yöntemle alınan vizelerin genelde kalınacak süre kadar veriliyor olması. Yani örneğin seyahat tarihleriniz 7-15 Mart arasında ise konsolosluklar genelde vize süresini bu tarihler arasında sınırlıyor.

➤ Başvuran kişi tüm seyahat masraflarını karşılayacağını beyan ediyorsa kişinin finansal durumuna ilişkin kanıt talep ediliyor. Bu durumda akrabanın/arkadaşın adı, adresi ve pasaportunun kopyası yeterli oluyor.
➤ Eğer masrafları akraba/arkadaş karşılayacaksa Schengen ülkesinde ikamet eden kişiye (bu durumda arkadaşa/akrabaya) yetkili makamlar tarafından düzenlenmiş resmi bir belge gönderilir.
➤ Schengen ülkesinde ikamet eden akrabanın/arkadaşın resmi davetiyesi.
Arkadaş/akraba söz konusu Schengen ülkesinin bir vatandaşı değilse oturma izninin kopyası.

Belgeleri topladık, bir sonraki aşama nedir?

Öncelikle şunu söyleyelim. Vize başvurunuzu ilk giriş yapacağınız ya da en çok konaklayacağınız ülkeye yapmanız gerekiyor ancak bizim önerimiz garanti olması açısından ilk giriş yapacağınız ülkeden vize almanız yönünde. Yani Portekiz’e gidiyorsanız vize için Portekiz konsolosluğuna başvurun ve vizeyi aldıktan sonra da ilk seyahatinizi vizeyi aldığınız ülkeye yapın. Aksi takdirde vizeyi aldığınız ülkeye hiç giriş yapmadan farklı bir ülkeye giriş yaptığınızda bir sonraki vize başvurunuzda bu durum size problem yaratabilir.

Schengen bölgesi ülkeleri genellikle vize başvurularını direkt konsolosluklar üzerinden almaktansa resmi olarak görevlendirdikleri aracı kurumlar ile çalışıyor. Vize başvurusu yapacağınız ülkenin temsilcisi olduğu kurumdan e-randevu alarak randevu gününüz geldiğinde tüm belgeleri ilgili kuruma teslim etmeniz gerekiyor.

Başvurular ne kadar sürede sonuçlanır?

Aracı kurum üstünden vize başvurunuzu yaptınız, onlar da dosyanızı konsolosluğa teslim etti. Şimdi bekleme zamanı. En az 15 gün, en fazla 45 gün içinde vize sonucunuz elinize ulaşacaktır. Bu süreler esneklik gösterebildiği için (örneğin pandemi döneminde 1 aydan fazla süre cevaplanmaya vize talepleri yaşandı veya bayram, yılbaşı gibi dönemlerde bu süreler uzayabiliyor), seyahatinizin aksamaması adına erkenden başvuru yapmanız zaten stresli olan bu süreci daha az stresli hale getirecektir. Schengen vizesi başvurunuzu en erken seyahatinizden 3 ay önce gerçekleştirebileceğinizi de ekleyelim.

Vize sonucunuz çıktığında aracı şirketten bir SMS alırsınız. İşte heyecanın tavan yaptığı nokta… Şimdi aracı şirkete giderek pasaportunuzu teslim alma zamanı. Vizenizin olumlu sonuçlanıp sonuçlanmadığı, olumlu ise süresi ve çıkış frekansı gibi tüm bilgileri pasaportunuza işlenen vize üzerinde görebilirsiniz.

Schengen vizesi reddi durumunda ne yapmak lazım?

Vize talebiniz olumsuz sonuçlandıysa itiraz etme ve tekrar değerlendirme talebinde bulunma hakkınız olduğunu unutmayın. Yani vize bölümünde verilmiş olan kararın tekrar incelenmesini talep edebilirsiniz. İtiraz talebinizi şahsen veya vekalet vereceğiniz bir yetkili (avukat vb.) üzerinden, ret cevabının verilmesinin en geç bir ay sonrasında iletmeniz gerekiyor. İtiraz için bir ücret ödemeniz gerekmiyor ancak itiraz talebiniz de olumsuz sonuçlanırsa vize başvurusu için ödenen ücret maalesef geri alınamıyor. İtiraz süreçleri için başvuru yaptığınız aracı kurum ile iletişime geçip gerekli belgeleri ve süreçle ilgili detayları öğrenebilirsiniz.

Tüm bu bilgiler haricinde sorunuz olursa yorumlarda buluşalım.

Herkese bol şans dileriz!